Rzeszowskie Szkoły w Chmurze Microsoft - transformacja edukacji z Office 365

Pięć modelowych Szkół w Chmurze Microsoft

Nawiązanie współpracy z firmą Microsoft zaowocowało wyborem pięciu rzeszowskich szkół jako modelowych do programu „Szkoła w Chmurze Microsoft”. Dzięki temu trenerzy Microsoft przeprowadzili szereg szkoleń w szkołach przekazując nauczycielom najlepsze praktyki w zakresie wykorzystania usługi Office 365 w procesie edukacyjnym, komunikacji i współpracy w szkole oraz wsparciu procesu zarządzania. Jedną z takich modelowych szkół biorących udział w programie, była Szkoła Podstawowa nr 18. „Nowoczesna szkoła wymaga nowoczesnych form, metod i środków. Mamy zdolnych i wymagających uczniów. To oni ciągle podnoszą nam poprzeczkę, a my dostrzegając ich potrzeby staramy się im sprostać. Środowisko Office 365 doskonale wpisuje się w to zapotrzebowanie” - mówi dyrektor szkoły Grażyna Lachcik.

Kolejna modelową szkołą jest I Liceum Ogólnokształcące im. ks. Stanisława Konarskiego. „To najstarsza szkoła w mieście i regionie – 360 lat tradycji. Powszechnie znana i rozpoznawalna w regionie i Polsce, szczególnie za sprawą wybitnych wychowanków: Władysław Sikorski, Ignacy Łukasiewicz, Julian Przyboś i wielu innych, a także dzięki przynależności do Stowarzyszenia na rzecz Najstarszych Szkół w Polsce i Towarzystwa Szkół Twórczych” - z dumą podkreśla Dyrektor I LO Piotr Wanat. To również nowoczesność: I LO było pierwszym liceum w mieście, które wprowadziło dziennik elektroniczny. A usługa Office 365 została wdrożona jeszcze przed podpisaniem umowy między Urzędem Miasta Rzeszowa a firmą Microsoft, za pośrednictwem Towarzystwa Szkół Twórczych. 

Cyfrowa nauka

Rozwijanie kompetencji cyfrowych wśród uczniów jest niezmiernie ważne, ponieważ to dzięki nim uczniowie uczą się kreatywności oraz logicznego myślenia. „Dzięki narzędziom i programom online uczniowie chętnie korzystają ze swojej wiedzy oraz kreatywnie uczestniczą w zajęciach. Internet pozwala na przyswajanie nowych tematów w sposób niezwykle efektywny, np. poprzez odpowiednie serwisy internetowe, gry, aplikacje edukacyjne oraz ich odpowiedzialne i bezpieczne wykorzystywanie” - tłumaczy Robert Hus, nauczyciel informatyki ze Szkoły Podstawowej nr 18. „Kompetencje cyfrowe to jeden z najważniejszych obszarów 8 kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie, które są niezbędne do pełnego uczestnictwa we współczesnym świecie. Wspierają one również rozwój pozostałych kluczowych kompetencji, takich jak komunikacja, umiejętności językowe czy też umiejętności podstawowe w obszarze matematyki i przedmiotów ścisłych” - wyjaśnia Robert Hus. 

Daniel Betleja, informatyk I LO przypomina, że zdecydowana większość firm na rynku opiera się na usługach w chmurze. Podstawowym środkiem komunikacji stała się bezpieczna poczta elektroniczna i możliwość przechowywania dużej ilości dokumentów w sieci z zachowaniem prywatności. Kluczowa jest również bezpośrednia współpraca między ludźmi przygotowującymi różnego rodzaju dokumentacje, prezentacje czy szkolenia. Podstawowymi urządzeniami codziennego użytku są teraz urządzenia mobilne – dlatego tak ważna jest wieloplatformowość aplikacji online. „Nieznajomość oraz brak umiejętności wykorzystania
zarządzania wymienionych rozwiązań wpływa na wykluczenie ludzi z internetowego społeczeństwa” - podkreśla Daniel Betleja. 

Kształtowanie kompetencji przyszłości

Szkoły zwracają uwagę nie tylko na kompetencje cyfrowe. Równie ważne są tzw. kompetencje miękkie: kreatywność, innowacyjność, rozwijanie umiejętności krytycznego i logicznego myślenia oraz poprawnego wnioskowania, rozbudzanie ciekawości poznawczej oraz motywacji do nauki, umiejętność pracy zespołowej, poszukiwanie i przetwarzanie informacji z różnych źródeł oraz ich prezentowanie. „Są uniwersalne, przydatne przy wykonywaniu każdej pracy, na każdym stanowisku, pomagają współpracować z zespołem” - wyjaśnia Robert Hus dodając, że w przeciwieństwie do merytorycznej wiedzy, nie są umiejętnościami, których można się nauczyć z podręczników, dlatego tak ważne jest kształtowanie ich już od najmłodszych lat. – „Efektem mogą być materiały potrzebne do przeprowadzenia zajęć, referaty czy prezentacje” - dodaje Daniel Betleja. 

Modelowe lekcje z wykorzystaniem usługi Office 365

Korzystanie z usługi Office 365 jest możliwe do wykorzystania praktycznie na każdym przedmiocie w obu szkołach. „Dzięki wdrożeniu usługi Office 365 odchodzimy od standardowej formy uczenia się (papier, książka, długopis). Uczeń otrzymuje dynamiczne lekcje z wykorzystaniem narzędzi cyfrowych, a lekcje są urozmaicone i atrakcyjne. Uczniowie do materiałów mają dostęp mobilny i wygodny, korzystają w dowolnej chwili  i z dowolnego miejsca, mogą wielokrotnie powracać do udostępnionych materiałów. Po rozwiązaniu udostępnionych zadań, uczeń otrzymuje informacje zwrotną co do postępów i wyników” - wyjaśnia Robert Hus.

Wszystkie aplikacje usługi Office 356, począwszy od OneDrive, poprzez popularne aplikacje Word, Excel, PowerPoint, a skończywszy na OneNote, ClassNotebook i Forms, mogą posłużyć do przeprowadzenia tzw. lekcji odwróconych. „Takie zajęcia pozwalają na zaangażowanie młodzieży w stopniu nieosiągalnym podczas lekcji prowadzonych w sposób tradycyjny, zarówno pod względem liczby zaangażowanych osób, jak i czasu poświęconego na zbadanie zagadnienia” – podkreśla Marcin Świętoń, nauczyciel historii w I LO. „Dzięki zastosowaniu technologii uczniowie nabywają również istotne we współczesnym świecie kompetencje cyfrowe. Zaangażowanie uczniów w przygotowanie i prowadzenie lekcji bardzo sprzyja rozwijaniu u nich tego, czego w dzisiejszych czasach chyba najbardziej brakuje młodzieży - współodpowiedzialności za proces nauczania i uczenia się” – podkreśla Ewa Borowska-Brzoza, nauczycielka chemii w I LO. 

Edukacyjne środowisko gry Minecraft

Jeszcze bardziej atrakcyjne są lekcje z wykorzystaniem gry Minecraft: Education Edition. „Ta uwielbiana przez uczniów gra jest czymś więcej niż zabawą – jest uniwersalnym środowiskiem edukacyjnym. W nowoczesnym, cyfrowym świecie, nauka poprzez grę jest dla uczniów naturalna i satysfakcjonująca” - ocenia Robert Hus. Minecraft: Education Edition sprawdza się jako narzędzie dydaktyczne nie tylko na informatyce, ale także na lekcjach języków obcych, matematyki, historii oraz wielu innych przedmiotów szkolnych. Nieograniczony wirtualny świat stworzony z klocków pozwala w kreatywny sposób realizować różnorodne scenariusze zajęć w oparciu o wcześniej przygotowane światy (mapy). 

Lekcje z Minecraft pozwalają zaangażować i zmotywować uczniów do samodzielnej pracy i rozwiązywania często złożonych problemów. „Z perspektywy nauczyciela ważne jest to, że gra oprócz umożliwiania realizacji podstawy programowej jest również platformą do zespołowej pracy projektowej, rozwija kreatywność i zachęca do nieszablonowego myślenia. Uczniowie chętnie współpracują przy wykonywaniu postawionych zadań, na przykład przy konstruowaniu wirtualnych budowli czy poszukiwaniu ukrytego na mapie skarbu. Rozgrywka w kilka osób to rozwijanie kompetencji miękkich i nauka komunikacji (podział zadań, wsparcie, dzielenie się zasobami). Podczas wspólnej gry uczniowie odkrywają, że działanie w zespole przynosi wiele korzyści” – tłumaczy Robert Hus. 

Microsoft Teams – nowy rozdział w mobilnej komunikacji

Jak poprawić kontakt nauczyciela z uczniem? Odpowiedzią jest zapewnienie prostego w obsłudze i bogatego w możliwości rozwiązania zmieniającego dotychczasowy sposób komunikacji. Microsoft Teams całkowicie zrewolucjonizował kontakt nauczyciela z uczniem. Za jego pomocą można przeprowadzić online całe, kompletne zajęcia wzbogacone o współdzielenie ekranu czy przekazywanie materiałów podczas lekcji. Co istotne, wszystkie te czynności można wykonywać zdalnie z dowolnego miejsca i za pomocą każdej platformy. To bardzo ważne, ponieważ wielu uczniów dojeżdża do Rzeszowa z okolicznych miejscowości i z różnych losowych powodów często nie mogą pojawić się w szkole. Teraz odległość nie jest już żadną barierą. Dzięki Microsoft Teams możliwe jest umieszczanie w chmurze materiałów dydaktycznych oraz scenariuszy z przeprowadzonej przez nauczyciela lekcji, co daje możliwość swobodnego i mobilnego dostępu do nich zarówno uczniom, którzy byli na zajęciach, jak i tym, którzy byli nieobecni. – „W ramach Microsoft Teams uczniowie mogą kontaktować się pomiędzy sobą i ze swoim nauczycielem, zadawać pytania i otrzymywać odpowiedzi. Możliwe jest również zdalne przesyłanie prac i zadań domowych prowadzącemu zajęcia” – podkreśla Robert Hus. 

Jest to również miejsce spotkań nauczycieli i administracji w celu przekazywania informacji dotyczących funkcjonowania szkoły, planowania lekcji, wymiany doświadczeń i pomysłów. Nie ogranicza się to jedynie do murów jednej szkoły. Uniwersalność rozwiązania pozwala też na współpracę  międzyszkolną. Dzięki szerokiej gamie możliwości ta platforma komunikacyjna stała się jednym z najważniejszych narzędzi dydaktycznych w szkole. 

Usługa Office 365 – na lekcjach i nie tylko!

Usługa Office 365 to możliwość pracy wielodostępowej nad wspólnymi projektami przy użyciu takich narzędzi jak: Word, Excel, Sway, PowerPoint. Ale nie tylko! Dzięki OneNote nauczyciel może wygodnie przygotowywać scenariusze lekcji wraz z materiałami multimedialnymi i porządkować materiały do zajęć - jest to narzędzie, które w sposób nowoczesny organizuje warsztat pracy nauczyciela. Uczeń z kolei zyskuje podręczny, mobilny notatnik, który może dzielić z kolegami i koleżankami, a także rozwiązywać w nim zadania i sprawdzać poprawność swoich zapisków. Uzupełnieniem do prowadzenia lekcji jest narzędzie Forms do tworzenia szybkich testów przed rozpoczęciem zajęć z poszczególnych przedmiotów w celu powtórzenia i utrwalenia wiadomości z poprzednich lekcji. A wszystko to w zasięgu paru kliknięć na komputerze czy smartfonie. Usługa Office 365 to także ogromne ułatwienie w zarządzaniu szkołą. – „Pozwala na przyspieszenie obiegu informacji, daje możliwość wysyłania informacji do wszystkich pracowników i pracy nad dokumentami na odległość (współredagowanie) przy udziale kilku użytkowników. Zainstalowanie aplikacji w telefonie oznacza natychmiastowy dostęp do poczty służbowej (brak spamu), dokumentów i materiałów. Program znakomicie ułatwia przygotowywanie ankiet i ich analizę.” - wymienia Daniel Betleja. - „Sekretarz szkoły wysyła wszystkie najistotniejsze komunikaty, prośby i inne informacje przez pocztę powszechnie używaną przez wszystkich. Wicedyrektor udostępnia zastępstwa, uroczystości czy konkursy. Istnieje możliwość edycji i nanoszenia swoich uwag i wniosków widocznych dla wszystkich” – podsumowuje dyrektor I LO Piotr Wanat. W aplikacji OneDrive udostępniane są bieżące dokumenty związane z pracą szkoły: wzory protokołów, wniosków, sprawozdania i raporty. Dzięki niej szkoła wycofuje się również z papierowej archiwizacji, do której dostęp zajmuje dużo czasu, a przechowywanie dokumentów wymaga wiele przestrzeni. Szkoła stała się również bardziej eko oszczędzając nawet 30% papieru rocznie, który do tej pory był zużywany przy pracy administracyjnej. Kolejną nowością ułatwiającą współpracę nauczycielom jest wirtualny pokój nauczycielski stworzony na platformie SharePoint. Pozwala na szybkie zapoznanie się z aktualnymi i planowanymi wydarzeniami w szkole i ważnymi informacjami. – „Dodatkowo elementy, takie jak kalendarz wydarzeń szkolnych, planowane z dużym wyprzedzeniem zmiany lekcji w poszczególnych klasach, zastępstwa, urlopy czy zbiory pism i formularzy pozwalają na centralizację najważniejszych informacji dotyczących życia szkoły” – wyjaśnia Daniel Betleja z I LO. 

Uczą się nie tylko uczniowie

Microsoft Educator Community wspiera nauczycieli w procesie dydaktycznym i metodycznym, i jest bazą materiałów rozwijających umiejętności posługiwania się aplikacjami Office 365. – „Szkolenia dostępne na stronie Microsoft Educator Community są bardzo zróżnicowane tematycznie i zadaniowo, co pozwala na szybkie uzupełnienie wiedzy z wybranych przez siebie tematów” – podkreśla Daniel Betleja z I LO. Nauczyciele mogą zbierać punkty i odznaki za poszczególne kursy i webinaria oraz na tej podstawie uzyskiwać różne certyfikaty. Platforma umożliwia również wymianę spostrzeżeń i doświadczeń pomiędzy nauczycielami z różnych szkół i krajów. Dzięki niej nauczyciele mają możliwość podnoszenia na bieżąco swoich kompetencji dotyczących poszczególnych aplikacji, jak i nowej technologii. 

Wzór cyfrowego miasta

Przykład Rzeszowa pokazuje, jak ważna dla rozwoju edukacji jest odpowiednia polityka władz miasta. Skorelowanie kierunków kształcenia w rzeszowskich szkołach średnich z potrzebami rynku pracy zaowocowało utworzeniem takich kierunków jak technik awionik, technik lotniskowych służb operacyjnych, technik mechanik lotniczy oraz klasy pod patronatem m.in. Mercedesa, Volkswagena, Heli-One (serwisowanie helikopterów). Co najmniej równie ważne jest nowoczesne podejście do szkolnictwa i wybór odpowiedniego partnera. Dzięki wdrożeniu usługi Office 365 w Rzeszowskich szkołach, wszyscy uczniowie mogą lepiej przygotować się do życia w nowoczesnym świecie technologii.